Bệnh lạc nội mạc tử cung là bệnh lý mà các mô bình thường lót bên trong tử cung, hay còn gọi là nội mạc tử cung phát triển bên ngoài tử cung ở quanh vùng xương chậu, ruột và trong vài trường hợp hiếm là ở dạ dày hoặc phổi.
Một thực tế về bệnh lạc nội mạc tử cung: đây là một bệnh lý rối loạn phụ thuộc vào estrogen có thể dẫn đến bệnh nặng hơn, bao gồm đau vùng chậu, phải phẫu thuật nhiều lần và vô sinh
Lạc nội mạc tử cung là một căn bệnh đôi khi gây ra những triệu chứng trước và sau độ tuổi sinh sản, phổ biến nhất là ảnh hưởng đến sức khỏe về thể chất, xã hội và tinh thần của phụ nữ trong những năm đẹp nhất và trong độ tuổi có khả năng sinh sản cao nhất.
Phụ nữ mắc bệnh lạc nội mạc tử cung được báo cáo bị giảm khả năng lao động nhiều hơn. Các hoạt động không liên quan đến công việc như việc nhà, tập thể dục, học hành, chăm sóc con cái cũng bị suy giảm đáng kể do những triệu chứng của lạc nội mạc tử cung.
Một trong những vấn đề lớn nhất của Lạc nội mạc tử cung là có sự chẩn đoán muộn trung bình khoảng 7-11 năm sau khi phụ nữ mắc bệnh.
Sự chậm trễ này một phần đến từ việc thiếu nhận thức bệnh lạc nội mạc tử cung, những cấm kỵ xã hội liên quan đến căn bệnh và việc phụ nữ không biết chu kỳ kinh nguyệt như thế nào là bình thường hay bất thường.
Việc phát hiện sớm và kiểm soát căn bệnh có thể giúp cải thiện khả năng sinh sản cho một số phụ nữ. Rủi ro từ chậm trễ trong chẩn đoán và điều trị có thể làm căn bệnh phát triển, dẫn đến vô sinh, và tăng chi phí điều trị lâu dài.
Có một sự chậm trễ trong chẩn đoán lạc nội mạc tử cung bởi các triệu chứng của bệnh không dễ nhận biết đối với những người cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe và ngay cả bản thân bệnh nhân.
Hiện tại, cách đáng tin cậy duy nhất để chẩn đoán xác định Lạc nội mạc tử cung là thực hiện nội soi ổ bụng và lấy sinh thiết mô. Tuy nhiên, đây là một thủ thuật tốn kém và không phải ai cũng có thể thoải mái để phẫu thuật. Một bác sĩ phụ khoa có kinh nghiệm sẽ có thể nhận ra các triệu chứng từ tiền sử các triệu chứng của bệnh nhân.
Có những xét nghiệm mà bác sĩ phụ khoa có thể thực hiện để chẩn đoán lâm sàng Lạc nội mạc tử cung, bao gồm:
Khám phụ khoa
Siêu âm
Chụp cộng hưởng từ (MRI)
Không biết nguyên nhân gây ra lạc nội mạc tử cung. Tuy nhiên, hầu hết các nghiên cứu đã được thực hiện đều cho thấy estrogen có thể làm tăng nặng tình trạng Lạc nội mạc tử cung. Hiện nay không có biện pháp điều trị triệt để lạc nội mạc tử cung.
Một số giả thuyết đã được chấp nhận rộng rãi hơn, và thực tế là tình trạng phát triển lạc nội mạc tử cung ở một số phụ nữ có thể chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố kết hợp.
Một số giả thuyết khả dĩ đã được nhắc đến trong một số nghiên cứu bao gồm chuyển sản, kinh nguyệt ngược, di truyền, rối loạn chức năng hệ miễn dịch, và ảnh hưởng từ môi trường ví dụ như độc tố. Những yếu tố này sẽ ảnh hưởng đến hormone sinh sản và phản ứng của hệ miễn dịch, dẫu vậy cách giải thích này vẫn chưa được chứng minh và còn gây tranh cãi.
Đến nay chưa có cách nào được biết đến là có thể chữa triệt để bệnh lạc nội mạc tử cung. Nhưng có những liệu pháp điều trị có thể giúp bạn giảm triệu chứng và cải thiện chất lượng sống.
Về sinh sản, hỗ trợ sinh sản (ART - IVF) là hướng tốt để các cặp bố mẹ có thể đón con yêu của mình.
(A) Thuốc giảm đau
Thuốc giảm đau sẽ giúp giảm cơn đau và một số giảm lưu lượng máu trong kỳ kinh. Thuốc có thể dạng uống hoặc dạng tiêm hàng tháng. Phụ nữ bị lạc nội mạc tử cung đôi khi được kê đơn thuốc chống viêm không chứa steroid (NSAID) để kiểm soát cơn đau. Những loại thuốc này có thể hiệu quả trong việc làm giảm nhẹ cơn đau và viêm, nhưng cần phải được sử dụng đúng cách.
(B) Điều trị nội tiết tố
Có những thuốc tránh thai dạng uống (kết hợp hormone estrogen và progestin) có thể giúp làm giảm cơn đau trong kỳ kinh và kiểm soát lượng máu.
Progestin sẽ làm chậm kỳ kinh và không cho các mô nội mạc tích tụ lại trong kỳ kinh, từ đó giảm cơn đau. Progestin có thể được sử dụng qua đường uống, cấy dưới da, tiêm hoặc qua dụng cụ đặt tử cung chứa nội tiết (một dụng cụ nằm bên trong tử cung). Ngoài ra, cũng có thể tiêm đồng vận GnRH để chặn kỳ kinh trong một thời gian nhất định.
Liệu pháp nội tiết tố có mức độ tác dụng phụ khác nhau. Giảm đau thường có hiệu quả trong thời gian đang điều trị.
Phẫu thuật
Phẫu thuật có thể được khuyến nghị với những phụ nữ bị lạc nội mạc tử cung nặng với hi vọng lấy ra càng nhiều càng tốt những mô lạc nội mạc tử cung đã phát triển rộng quanh buồng trứng hoặc khoang tử cung. Nếu khả năng sinh sản của bạn bị ảnh hưởng bởi tình trạng bệnh, phẫu thuật có thể loại bỏ các mô cũng như giải phóng các ống dẫn trứng bị tắc.
Do vậy, phẫu thuật nhiều lần có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản hoặc giảm khả năng sinh trứng, khiến bạn càng khó mang thai hơn.
Thành công của phẫu thuật tùy thuộc vào bác sĩ phẫu thuật, vì vậy tìm được bác sĩ có kinh nghiệm trong phẫu thuật loại bỏ lạc nội mạc tử cung là cần thiết.